Thấy như thế nào mới thực sự thấy núi là núi, sông là sông

Kính bạch Thầy,
Con là một Phật tử ở phương xa. Có lần, con được nghe thầy giảng trong Pháp Thoại:
“Có một vị thiền sư nói: Trước khi tu, ngài thấy núi sông là núi sông. Khi tu ngài thấy núi sông không phải là núi sông. Sau 30 năm tu, ngài thấy núi sông là núi sông.” (Con không thể lập lại chính xác lời thuyết giảng của Thầy).
Thưa thầy, con hiểu lời dạy này của ngài như sau:
- "Trước khi tu, ngài thấy núi sông là núi sông" nghĩa là trước khi tu ngài không thấy được sự vô thường.
- "Khi tu ngài thấy núi sông không phải là núi sông" nghĩa là ngài đã thấy được sự vô thường.
- "Sau 30 năm tu, ngài thấy núi sông là núi sông" thì con không hiểu ngài muốn nói gì?
Con kính xin Thầy giảng cho con rõ. Con thành kính tri ân thầy.

Trả lời:

Khi chưa tu tưởng (tưởng tri) núi là núi sông là sông như mình nghĩ là mình đang thấy. 
Khi tu học mới biết ra (thức tri) núi không phải là núi sông không phải là sông như hình tướng bên ngoài mà mình tưởng trước đây. Khi giác ngộ rồi thì tuy vẫn thấy núi là núi sông là sông nhưng không còn thấy qua tưởng tri và thức tri như trước nữa, mà thấy thực tánh của núi của sông (tuệ tri) nên bấy giờ mới thực sự thấy núi là núi sông là sông vậy.

Trích: Hỏi Đáp Trung Tâm Hộ Tông